در میان تعاریف متعددی که برای حسابداری وجود دارد، آنچه که ملموس است ضرورت وجود حرفه حسابداری در هر کسبوکاری است. چراکه از زمان قدیم تا به امروز در تمامی داد و ستدهای اقتصادی و اجتماعی، حسابداری نقش پررنگی داشته است. در حقیقت حسابداری یکی از موثرترین عوامل در بقای هر کسب و کار است که به بیان دیگر میتوان حسابداری را زبان تجارت نیز نامگذاری نمود. یک حسابدار با ارائه گزارشهای مالی و تحلیل و بررسی شرایط اقتصادی در هر کسبوکاری، اطلاعات لازم را در اختیار تمامی مدیران و ذینفعان اقتصادی قرار میدهد. در واقع این حسابدار است که با یک زبان مشترک که همان حسابداری است، ارتباط بین تمامی بخشها، مشاغل، فعالیتها و افراد درگیر یک فعالیت اقتصادی را برقرار میسازد.
علم حسابداری در واقع مانند یک سیستم منظم است که در آن عملیات جمعآوری، طبقهبندی، ثبت اطلاعات و خلاصه کردن آنها و همچنین تهیه صورتحسابهای حسابداری و گزارشهای مالی در شکلهای مختلف انجام میگیرد تا افراد و سازمانهای مختلف نظیر بانکها و ... بتوانند از این اطلاعات استفاده کنند. در واقع نتیجه فعالیتهای یک حسابدار میتواند به بهبود تصمیمات اقتصادی افراد یا شرکتهای مختلف، کمک شایانی نماید. به همین دلیل است که حسابداری به عنوان یکی از رشتههای تحصیلی پرطرفدار بهحساب میآید. در گذشته ارگانها معمولا امور حسابداری را به افرادی محول میکردند که امور مالی را به صورت تجربی آموخته و شاید خیلی بر آن تسلط نداشتند. اما امروزه به دلیل این که زمان اهمیت زیادی پیدا کرده است، از فارغالتحصیلان رشته حسابداری در این امور استفاده میشود تا علاوه بر دقت بالا، کارها را با سرعت و کیفیت بیشتری انجام شوند.
در حسابداری فرایندهایی نظیر جمعآوری اطلاعات، ثبت داده، طبقهبندی کردن اطلاعات و خلاصه کردن آنها وجود دارد. یک حسابدار همچنین وظیفه حساس تنظیم گزارشهای مالی را نیز برعهده خواهد داشت. حسابدار با انجام این امور و تنظیم اطلاعات، باعث میشود که افراد مربوط به ارگان محل فعالیت، مانند معاونان و مدیران و یا ناظران مالیاتی بتوانند به این اطلاعات مراجعه کرده و از آنها استفاده نمایند. مشاغل متناسب با این رشته عبارتند از:
1- کارشناس امور مالی
2- تحلیلگر مالی
3- حسابرس
4- مسئول حقوق و دستمزد
5- کارشناس بودجه
6- کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه
7- مدرس دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی
8- مدرس هنرستانها و مراکز آموزش فنی و حرفهای
حسابرسی به جهت بررسی و کنترل حسابهای حسابداران انجام میشود. در واقع حسابرسان در دفترهای شرکتها و سازمانهای گوناگون مجذوب میشوند تا از درستی گزارشات مالی و صورت حسابهای حسابداران مطمئن شوند. حسابرسی فرآیندی منظم و قانونمند جهت جمعآوری و تحلیل بیطرفانه شواهد، درباره ادعاهای مدیریت راجع به فعالیتها و رویدادهای اقتصادی، به جهت تعیین درجه انطباق این ادعاها و اظهارات با معیارهای از پیش تعیین شده و گزارش نتیجهها به ذینفعان است.
ایجاد رشته حسابرسی در مقطع کارشناسی ارشد برای آموزش حسابرسی نوین و موضوعهای فراوانی است که در این رشته مطرح میشود و واحدهای بخش دولتی و خصوصی از خدمات دانشآموختگان این رشته بهره خواهند گرفت.