آینده تنها دارائی ماست؛
باید به آن اندیشید، مطالعه کرد و برای مطلوب ساختنش، اقدام نمود.
آینده‌پژوهی حوزه دانشی راهبردی و جوان با عمری در حدود یک سده در جهان و چند دهه در ایران، با هدف مطالعه، یادگیری و سودمندی است. هدف از این دانش بهبود وضعیت بشر با طراحی آینده مطلوب و اقدام‌های مربوط به آن است. آینده‌پژوهی دانشی فرارشته‌ای و ارزش‌مدار است که هر زیست‌بومی باید مبتنی بر شناخت خود، آینده‌پژوهی و آینده‌سازی نماید.
مؤسسه آموزش عالی طلوع مهر در راستای رسالت آینده‌نگری خود، از سال 1394 با هدف توسعه آینده‌پژوهی و گام برداشتن در جهت گسترش فرهنگ آینده‌نگری، بهبود تصمیم‌گیری و ساختن آینده‌ای مطلوب برای جامعه، اقدام به تأسیس رشته مهندسی آینده‌پژوهی در مقطع کارشناسی ارشد نمود. این رشته با حضور دانشجویان فعال و علاقه‌مند به یادگیری، ظرفیت بسیار خوبی را برای شناسایی مسائل و چالش‌های مختلف این حوزه در سطوح خرد و کلان، علی‌الخصوص چالش‌های آینده کشور، فراهم نموده است. علاوه بر این مؤسسه طلوع مهر اقدام به برگزاری همایش‌ها، نشست‌ها و دوره‌های تخصصی در حوزه آینده‌پژوهی نموده است.
آینده‌پژوهی رویکردی تلفیقی نسبت به جهان است. آینده‌پژوه به رشته‌های مختلفی گریز می‌زند تا بتواند از مجموعه مطالعات میان‌رشته‌ای خود، به ایده‌های بدیع و کارآمدتر دست پیدا کند. هدف آینده‌پژوه این است که از خلال یک بافت پژوهشی پیشروگرا، به دیدگاهی اجمالی برسد.
کم نیستند پژوهش‌گرانی که پیرامون موضوعات مرتبط با حوزه مطالعاتی خود دست به تحقیق و حل مسئله می‌زنند و گزارش‌های بلندبالا منتشر می‌کنند. اما آینده‌پژوه درک موجود را برهم می‌زند تا اطلاعات در دسترس را در قالب نگرشی مبتکرانه و پربارتر ترکیب و بازسازی کند.
هدف آینده‌پژوه شناسایی ابعاد تازه‌ای است که هنوز وارد زندگی بشر نشده‌اند. به‌علاوه، آینده‌پژوه سعی دارد بدون اینکه از واقعیات دور شود، درمورد تحولات بی‌سابقـه‌ای نظـریه‌پردازی کند که احتمال می‌رود عادات فعلی بشر را در روزگاران آینده دگرگون کنند و مردمی را که تمایلی به تجربه شیوه‌ها و پدیده‌های نوظهور ندارند، به چالش بکشند. آینده‌پژوهی همان گونه که از ظاهرش پیداست تعریف مشخصی دارد، ولی جهت آشنایی بیشتر شما تعاریف گوناگون این مفهوم را بررسی می‌کنیم.آینده‌پژوهی دانشی تلفیقی از علوم مهندسی و مدیریت است که هدف آن تربیت متخصصانی است که دارای قدرت تخیل، پیش بینی و تصمیم‌گیری صحیح و به موقع در عرصه‌های خرد و کلان، به خصوص در عرصه علم و فناوری باشند.
آینده‌پژوهی مشتمل بر مجموعه تلاش‌هایی است که با استفاده از تجزیه و تحلیل منابع، الگو‌ها و عوامل تغییر و یا ثبات، به تجسم آینده‌های بالقوه و برنامه‌ریزی برای آن‌ها می‌پردازد. آینده پژوهی منعکس می‌کند که چگونه از دل تغییرات (یا تغییر نکردن) امروز، واقعیت فردا تولد می‌یابد.
آینده‌پژوهی معادل واژه Futures Study است. کلمه جمع Futures به این دلیل استفاده شده است که با بهره‌گیری از طیف وسیعی از متدلوژی‌ها و به جای تصور فقط یک آینده، به گمانه‌زنی‌های سیستماتیک و خردورزانه، در مورد نه فقط یک آینده بلکه چندین آینده متصور مبادرت می‌شود.
آینده‌پژوهی دانش و معرفتی است که چشم جامعه را نسبت به رویدادها، فرصت‌ها، مخاطرات احتمالی آینده باز نگه می‌دارد. ابهام‌ها، تردیدها و دغدغههای فرساینده را می‌کاهد، توانایی انتخاب هوشمندانه جامعه و مردم را افزایش می‌دهد و به همگان اجازه می‌دهد تا بدانند که به کجا می‌توانند بروند (رویکرد آینده تحلیلی یا اکتشافی)، به کجا باید بروند (آینده هنجاری) و از چه مسیرهایی می‌توانند به سهولت بیشتری به آینده‌های مطلوب خود برسند (رویکرد تصویربرداری و یا راهبردهای معطوف به آینده‌سازی).
منظور از آینده در آینده‌پژوهی، آینده‌ای نامحدود است. یعنی آینده به طور کامل از پیش تعیین شده نیست. آینده‌پژوهان با شناسایی حالت‌های مختلفی که در آینده می‌توانند رخ دهند برای دستیابی به آینده‌ای که نیازهای آنان را تأمین و برآورده می‌کند، برنامه‌ریزی می‌کنند. در واقع پیش‌بینی تنها بخش کوچکی از فعالیت‌های وسیع آنان را در بر می‌گیرد.
آینده‌پژوهی را میتوان در 5 مرحله خلاصه نمود: 1) شناسایی و نظارت بر تغییرات، 2) نقد و تحلیل تغییرات، 3) حدس حالات جایگزین، 4) تجسم حالت مطلوب و 5) برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی اقدامات اندیشیده شده در راستای تحقق حالت مطلوب. مشاغل متناسب با این رشته عبارتند از:
1- مدیر استراتژیک ارگان‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی
2- استراتژیست و مدیر راهبردی بازارسنجی و کشف تکنولوژی
3- مشاور کارآفرینی
