http://www.banaee.ir/images/stories/ali/bargozideh/02/haram.jpgبنيانگذار جمهوری اسلامی ايران حضرت امام خمينی (قدس سره) :
قم حرم اهل بيت است. قم مرکز علم است. قم مرکز تقواست.من هر کجا باشم قمی هستم و به قم افتخار می‌کنم. دل من پيش قم است و دل من پيش همه اهل تقواست .

 مقام معظم رهبری:
در طول هزار و دويست سال يا بيشتر، اين شهر همواره به عنوان يک شهر وابسته به اهل بيت (عليهمالسلام) شناخته شده است. من شهر ديگری را با اين خصوصيات سراغ ندارم.

به شهادت تاريخ, ايران در سراسر قرون و اعصار گذشته مشعل‏دار تفکر و انديشه بوده است و گرچه در طی اين طريق دچار فراز و نشيب‏هايی شده است اما چراغ انديشه و تفکر هيچ‏گاه بی ‏ذوق نشد. همين تلاش عقلانی در مواجهه با پديده ‏ها و رويدادهای حيات انسانی باعث تعميق و گسترش فرهنگ اسلامی و ارزش‏های مانند انسان دوستی, شرافت, عدالت‏خواهی و ... گرديده است. در اين ميان, استان قم سهم عمده‏ ای در بسط و توسعه فرهنگ و تمدن ايران اسلامی دارد, چه بسيار فرزانگان, انديشمندان, علما و مراجعی که قم به تاريخ و تمدن اسلامی تقديم نموده است.

اين استان با جمعيتی حدود يک ميليون نفر و صدها سال سابقه تاريخی يکی از استان‏هايی است که از لحاظ فرهنگی, اجتماعی در تاريخ و تمدن ملت ايران و توسعه فرهنگ دينی از سهم بسزايی برخوردار است. و در حال حاضر نيز, استان قم به لحاظ مذهبی و هويت دينی يکی از کانون‏های اصلی تربيت و پرورش شخصيت‏های بزرگ شيعه محسوب می‏شود.حضور هزاران طلبه فاضل و صاحب نظر در حوزه دين در اين استان مؤيد اين مطلب است.

از نظر فرهنگی دومين استان در حوزه نشر و چاپ در کشور شناخته شده است. انتشار قريب به 80 نشريه دينی, فرهنگی, پژوهشی و هنری در اين استان نشانه توان‏مندی علمی و رشد فرهنگی آن محسوب می‏گردد. از نظر کتابخانه ‏های عمومی, تخصصّی و شخصيتی يکی از مراکز غنی کشور است که نقش بسيار ارزنده و مهم در فرهنگ کتابخوانی در جامعه ايفا می‏کند.

در وادی هنرهای تجسمی, خوشنويسی, نمايش, شعر و قصه, موسيقی و سينما دارای صدها شخصيت برجسته می‏باشد که هر کدام بخشی از سرمايه ‏های بزرگ فرهنگ و هنر اين کشور را تشکيل می‏دهند. اما در بررسی قابليت‏ها امکانات و سرمايه ‏های فرهنگی استان به وضوح در می ‏يابيم که اين منطقه خيلی بيشتر از آن چه تاکنون معرفی و شناخته شده, شايسته شناسايی, معرفی است و مبالغه نخواهد بود اگر استان قم را استانی گمنام بناميم. نگاهی گذرا به سيمای کلی سرمايه ‏ها و قابليت‏های فرهنگی استان قم, اين ناشناختگی را به سادگی اثبات می‏کند.

علی‏رغم ويژگی‏های ذکر شده برای استان قم, به نظر می‏رسد که رشد و توسعه فرهنگی در اين استان چندان قابل ‏توجه نبوده است. و با توجه به مزيت‏های اين استان نسبت به استان‏های ديگر ـ در چند شاخص کمی ـ نه تنها از برتری فرهنگی برخوردار نيست بلکه حتی از برخی استان‏هايی ديگر در رتبه‏ای پايين‏تری برخوردار است.

افزايش بی ‏رويه نرخ رشد جمعيت قم از 7% در سال‏های (1345ـ 1355) به 14/4% در سال‏های (1364ـ 1375), عدم پايداری و ناهمگون بودن ساختار جمعيت, نبود امکانات و تسهيلات فرهنگی و هنری, نداشتن فضاهای تفريحی سالم, فقدان جامع‏نگری فرهنگی, عدم ارتباط منطقی با جوانان, ناديده گرفتن واقعيت‏ها, جلوگيری از نقادهای علمی جوانان و ... آسيب‏‏ پذيری فرهنگی را در ميان توده و نسل جوان قم فراهم ساخته است.

aftabir